- جوان‌های ورزشکار موجب سربلندی ایران هستند/ ملت را شاد کردید، از همه شما صمیمانه تشکر می‌کنم
- ماهوارهبر «قائم-۱۰۵» و ماهواره «نور-۴» تا سال آینده پرتاب می‌شود +فیلم
- صالح قاسمی: سازمان برنامه و بودجه پاشنه آشیل موفقیت قانون جوانی جمعیت است
- سپاه ۷۳ مجتمع آبرسانی برای ۳۵۰۰ روستا میسازد
- رشد خزنده دلار نیما/ پروژه تکنرخسازی ارز کلید خورد؟
- سلطان مصرف برق تهران کشف شد؛ مصرف برق یک محله در یک خانه شمال شهر!
- رشد ۸ درصدی؛ دشوارِ ممکن!
- شیعیان شبه قاره روی گسل ناامنی و تروریسم
- ترور شهید هنیه باشلیک پرتابه کوتاهبرد انجام شده است
- به مناسبت روز بزرگداشت شهدای مدافع حرم؛
- جنگ آبی؛ مجازات بیرحمانه علیه ساکنان کرانه باختری
- سومین پیروزی مادورو؛ اتمسفر پایدار ضدآمریکایی در منطقه لاتینتبار
- قول سدید رئیس‌جمهور در آیین پیروی از ملت
- دولت چهاردهم و مسئله «آسیبهای اجتماعی»
- بازی دو سر باخت؛ رهآورد فرش قرمز برای یک جانی تحت تعقیب
پنجشنبه ؛ 29 شهريور 1403 افزایش رفاه و تقویت چشمگیر زیرساخت‌ها در عرض ۴۱ سال
در آستانه‌ی دهه‌ی فجر انقلاب اسلامی و جشن چهل‌و‌یکمین سال انقلاب اسلامی، خوب است مروری بر دستاورد‌های اقتصادی جمهوری اسلامی در این چهل‌و‌یک سال داشته باشیم. دستاورد‌هایی که شیرینی بسیاری از آن‌ها در این ۴۱ سال چشیده شده و بسیاری از آن‌ها نیز زیرساخت‌هایی هستند که بسترساز شیرین‌کام شدن ملّت ایران در ۴۰ سال دوم انقلاب خواهند بود. افزایش درآمد سرانه، کاهش فقر مطلق و افزایش رفاه عمومی که خصوصاً خود را در تقویت طبقه‌ی متوسط نشان داده، از جمله دستاورد‌های نوع نخست هستند و شصت برابر شدنِ صادرات غیرنفتی، توسعه‌ی علم‌و‌فناوری –خصوصاً برجستگی محسوس در رشته‌های گوناگون مهندسی- و ایجاد زیرساخت‌های عمرانی از نوع دوم. در این یادداشت، مروری سریع بر این دستاورد‌ها خواهیم داشت.
در آستانه‌ی دهه‌ی فجر انقلاب اسلامی و جشن چهل‌و‌یکمین سال انقلاب اسلامی، خوب است مروری بر دستاورد‌های اقتصادی جمهوری اسلامی در این چهل‌و‌یک سال داشته باشیم. دستاورد‌هایی که شیرینی بسیاری از آن‌ها در این ۴۱ سال چشیده شده و بسیاری از آن‌ها نیز زیرساخت‌هایی هستند که بسترساز شیرین‌کام شدن ملّت ایران در ۴۰ سال دوم انقلاب خواهند بود. افزایش درآمد سرانه، کاهش فقر مطلق و افزایش رفاه عمومی که خصوصاً خود را در تقویت طبقه‌ی متوسط نشان داده، از جمله دستاورد‌های نوع نخست هستند و شصت برابر شدنِ صادرات غیرنفتی، توسعه‌ی علم‌و‌فناوری –خصوصاً برجستگی محسوس در رشته‌های گوناگون مهندسی- و ایجاد زیرساخت‌های عمرانی از نوع دوم. در این یادداشت، مروری سریع بر این دستاورد‌ها خواهیم داشت.
رشد طبقه‌ی متوسط
رشد جمعیت باعث می‌شود تا درآمد سرانه‌ی یک کشور کاهش یابد؛ چون درآمد باید بین افراد بیشتری تقسیم شود. ایران نیز از سال ۱۳۴۵ تاکنون، جمعیتش از ۲۵ میلیون نفر به نزدیک ۸۵ میلیون نفر رسیده است. با این وجود، به گواه آمار‌های صندوق بین‌المللی پول درآمد سرانه‌ی ایرانیان از ۴۷۰۰ دلار در سال ۱۳۴۵ تا دو سال گذشته که آمارش پایگاه داده‌ی صندوق بین‌المللی پول وجود دارد (در تاریخ ۲۰۱۸) به ۱۹۰۰۰ دلار (بر اساس دلار برابری قدرت خرید) رسیده است. این موضوع در کنار رسیدن فقر مطلق از ۴۵% به زیر ۱۰% نشان‌دهنده‌ی تقویت طبقه‌ی متوسط است. طبقه‌ی متوسطی که پیش از انقلاب و اوایل آن از بهره‌مندی‌های بسیار کمتری برخوردار بودند. اکنون، امّا این طبقه از حداقل‌های لازم برای زندگی برخوردار شده‌اند. دکتر عادل پیغامی –استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق- در این خصوص می‌گوید: این‌که در تعطیلات جاده‌های شمال از ترافیک، قفل می‌شود دو دلالت دارد؛ یکی نیاز به تقویت زیرساخت‌های ارتباطی است، امّا مهم‌تر از آن، این است که جمعیت کثیری از مردم کشور، از خودرو بهره‌مند هستند و این‌یکی از مثال‌های شهودی تقویت رفاه مردم –خصوصاً انتقال بسیاری از طبقات پایین به طبقه‌ی متوسط- است.
تقویت زیرساخت‌ها
به جهت اهمیت زیرساخت‌ها، از ابتدای انقلاب اسلامی، همواره در جهت توسعه‌ی زیرساخت‌ها گام برداشته‌شده است. طول آزادراه‌های کشور که شریان حیاتی ترانزیت و اقتصاد محسوب می‌شوند، از ۲۶۸ کیلومتر در سال ۱۳۵۷ به ۲۴۴۰ کیلومتر در سال ۱۳۹۵ رسیدند. بزرگراه‌ها نیز از ۵۳۹ کیلومتر در سال ۱۳۵۷ به ۱۵۵۰۰ کیلومتر در سال ۱۳۹۵ افزایش یافتند. تعداد کشتی‌های ایران از ۳۱ فروند در سال ۱۳۵۷ به ۱۳۲ فروند در سال ۱۳۹۵ رسیدند. به همین میزان، ترانزیت دریایی ما از ۱۵.۵ میلیون تن در سال ۱۳۵۷ به ۱۴۵ میلیون تن در سال ۱۳۹۵ رسید. حمل‌و‌نقل ریلی و هوایی نیز پیشرفت مشابهی را در این سال‌ها شاهد بودند. تقویت چشمگیر زیرساخت‌های تولید و توزیع گاز و همچنین زیرساخت‌های تولید و توزیع برق نیز از شاخصه‌های سال‌های پس از انقلاب است.
تولید و توزیع گاز در سال ۱۳۵۵ تقریباً نزدیک به صفر بود. این در حالی است که اکنون بالغ‌بر ۲۵۰ هزار کیلومتر شبکه‌ی توزیع گاز وجود دارد. در مورد برق نیز در سال ۱۳۵۵، ۱۷۱.۶ هزار کیلومتر مدار داشتیم؛ این در حالی است که در سال ۱۳۹۵، این رقم به ۸۵۱.۴ هزار کیلومتر مدار رسید. همچنین تعداد مشترکین برق نیز از ۵ میلیون مشترک، اکنون به بیش از ۳۰ میلیون مشترک رسیده است. روند برق‌رسانی و گازرسانی به دورترین روستا‌ها در کشور مؤید این آمارهاست. اکنون ایران در حوزه‌ی زیرساخت‌های فیزیکی از ۱۵۰ کشور، در رتبه‌ی ۵۰ قرار دارد. رتبه‌ی ما در حوزه‌ی شمول آموزش ابتدایی ۱۴، در دسترسی به تلفن همراه ۲۲ و در کیفیت خطوط ریلی در جایگاه ۴۲ قرار دارد. این‌ها همه حاکی از تقویت چشمگیر زیرساخت‌ها در ۴۱ سال گذشته است.
انقلاب علم و فناوری
انقلاب اسلامی در درجه نخست با توجه به آموزه‌های اسلام در مورد وجوب کسب علم، نهضت سوادآموزی به راه انداخت و می‌توان گفت: طی فرایندی بی‌سوادی را تقریباً ریشه‌کن کرد؛ در حقیقت نرخ سواد از ۴۷% در سال ۵۵ به ۹۳% در سال ۹۰ رسید، پوشش متقاضیان تحصیل در دوره متوسطه از ۲۳% به ۸۵% افزایش یافت و جمعیت دارای تحصیلات عالیه از ۳۱۰۰۰۰ نفر به ۵۴۷۴۰۰۰ نفر در سال ۹۰ افزایش یافت. تعداد دانشگاه‌ها و مراکز علمی به‌شدت افزایش یافت، به‌گونه‌ای که تعداد دانشجویان از ۱۷۰۰۰۰ نفر به ۴۰۰۰۰۰۰ نفر رسید و تعداد دانشجویان دکتری تخصصی با رشد ۶۰ برابری از ۹۴۵۸ نفر به ۵۸۰۶۳۸ نفر افزایش یافت. این پیشرفت‌های کمّی باعث شد ایرانی که در سال ۵۵ در هیچ حوزه‌ای قطب علمی در دنیا نبود، در سال ۹۰، در ۱۴۲ حوزه (از جمله چرخه‌ی سوخت هسته‌ای، سلول‌های بنیادی، فناوری نانو، زیست‌فناوری و ...) قطب علمی در دنیا شد. همین رشد علمی، زمینه را فراهم کرد تا کشوری که پیش از انقلاب، صنایعش به‌کلی مونتاژ بودند، امروز صادرات غیرنفتی‌اش ۶۰ برابر شده است.
افق روشن آینده
با توجه به بهبود رفاه خانوارها، تقویت زیرساخت‌ها و تلاش روز‌افزون برای پیشرفت علمی کشور می‌توان گفت: افق اقتصادی آینده‌ی ایران اسلامی روشن است. روزی که نفت دنیا تمام شود، ملّت‌هایی پیروزند که اقتصاد خود را دانش‌بنیان و مبتنی بر توان داخلی، خوب ساخته‌اند و قوی کرده‌اند. اقتصاد‌های دیگر دنیا نابود شده و مردم این کشور‌ها با مشکلات جدی مواجه می‌شوند. آن روز شاید ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال دیگر باشد و این میزان، برای کشوری که تاریخی چند هزارساله دارد، دقایق و ثانیه‌هایی بیش نیست. انقلاب اسلامی ریل اقتصاد کشور را عوض کرد و مسافران این قطار تاریخ، گر چه امروز نیز در درون واگن‌ها در کنار رفاه ایجادشده، برخی مشکلات را نیز تحمّل می‌کنند، امّا لذّت سفر را زمانی خواهد کشید که قطار به منزل نهایی خود برسد.
رشد طبقه‌ی متوسط
رشد جمعیت باعث می‌شود تا درآمد سرانه‌ی یک کشور کاهش یابد؛ چون درآمد باید بین افراد بیشتری تقسیم شود. ایران نیز از سال ۱۳۴۵ تاکنون، جمعیتش از ۲۵ میلیون نفر به نزدیک ۸۵ میلیون نفر رسیده است. با این وجود، به گواه آمار‌های صندوق بین‌المللی پول درآمد سرانه‌ی ایرانیان از ۴۷۰۰ دلار در سال ۱۳۴۵ تا دو سال گذشته که آمارش پایگاه داده‌ی صندوق بین‌المللی پول وجود دارد (در تاریخ ۲۰۱۸) به ۱۹۰۰۰ دلار (بر اساس دلار برابری قدرت خرید) رسیده است. این موضوع در کنار رسیدن فقر مطلق از ۴۵% به زیر ۱۰% نشان‌دهنده‌ی تقویت طبقه‌ی متوسط است. طبقه‌ی متوسطی که پیش از انقلاب و اوایل آن از بهره‌مندی‌های بسیار کمتری برخوردار بودند. اکنون، امّا این طبقه از حداقل‌های لازم برای زندگی برخوردار شده‌اند. دکتر عادل پیغامی –استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق- در این خصوص می‌گوید: این‌که در تعطیلات جاده‌های شمال از ترافیک، قفل می‌شود دو دلالت دارد؛ یکی نیاز به تقویت زیرساخت‌های ارتباطی است، امّا مهم‌تر از آن، این است که جمعیت کثیری از مردم کشور، از خودرو بهره‌مند هستند و این‌یکی از مثال‌های شهودی تقویت رفاه مردم –خصوصاً انتقال بسیاری از طبقات پایین به طبقه‌ی متوسط- است.
تقویت زیرساخت‌ها
به جهت اهمیت زیرساخت‌ها، از ابتدای انقلاب اسلامی، همواره در جهت توسعه‌ی زیرساخت‌ها گام برداشته‌شده است. طول آزادراه‌های کشور که شریان حیاتی ترانزیت و اقتصاد محسوب می‌شوند، از ۲۶۸ کیلومتر در سال ۱۳۵۷ به ۲۴۴۰ کیلومتر در سال ۱۳۹۵ رسیدند. بزرگراه‌ها نیز از ۵۳۹ کیلومتر در سال ۱۳۵۷ به ۱۵۵۰۰ کیلومتر در سال ۱۳۹۵ افزایش یافتند. تعداد کشتی‌های ایران از ۳۱ فروند در سال ۱۳۵۷ به ۱۳۲ فروند در سال ۱۳۹۵ رسیدند. به همین میزان، ترانزیت دریایی ما از ۱۵.۵ میلیون تن در سال ۱۳۵۷ به ۱۴۵ میلیون تن در سال ۱۳۹۵ رسید. حمل‌و‌نقل ریلی و هوایی نیز پیشرفت مشابهی را در این سال‌ها شاهد بودند. تقویت چشمگیر زیرساخت‌های تولید و توزیع گاز و همچنین زیرساخت‌های تولید و توزیع برق نیز از شاخصه‌های سال‌های پس از انقلاب است.
تولید و توزیع گاز در سال ۱۳۵۵ تقریباً نزدیک به صفر بود. این در حالی است که اکنون بالغ‌بر ۲۵۰ هزار کیلومتر شبکه‌ی توزیع گاز وجود دارد. در مورد برق نیز در سال ۱۳۵۵، ۱۷۱.۶ هزار کیلومتر مدار داشتیم؛ این در حالی است که در سال ۱۳۹۵، این رقم به ۸۵۱.۴ هزار کیلومتر مدار رسید. همچنین تعداد مشترکین برق نیز از ۵ میلیون مشترک، اکنون به بیش از ۳۰ میلیون مشترک رسیده است. روند برق‌رسانی و گازرسانی به دورترین روستا‌ها در کشور مؤید این آمارهاست. اکنون ایران در حوزه‌ی زیرساخت‌های فیزیکی از ۱۵۰ کشور، در رتبه‌ی ۵۰ قرار دارد. رتبه‌ی ما در حوزه‌ی شمول آموزش ابتدایی ۱۴، در دسترسی به تلفن همراه ۲۲ و در کیفیت خطوط ریلی در جایگاه ۴۲ قرار دارد. این‌ها همه حاکی از تقویت چشمگیر زیرساخت‌ها در ۴۱ سال گذشته است.
انقلاب علم و فناوری
انقلاب اسلامی در درجه نخست با توجه به آموزه‌های اسلام در مورد وجوب کسب علم، نهضت سوادآموزی به راه انداخت و می‌توان گفت: طی فرایندی بی‌سوادی را تقریباً ریشه‌کن کرد؛ در حقیقت نرخ سواد از ۴۷% در سال ۵۵ به ۹۳% در سال ۹۰ رسید، پوشش متقاضیان تحصیل در دوره متوسطه از ۲۳% به ۸۵% افزایش یافت و جمعیت دارای تحصیلات عالیه از ۳۱۰۰۰۰ نفر به ۵۴۷۴۰۰۰ نفر در سال ۹۰ افزایش یافت. تعداد دانشگاه‌ها و مراکز علمی به‌شدت افزایش یافت، به‌گونه‌ای که تعداد دانشجویان از ۱۷۰۰۰۰ نفر به ۴۰۰۰۰۰۰ نفر رسید و تعداد دانشجویان دکتری تخصصی با رشد ۶۰ برابری از ۹۴۵۸ نفر به ۵۸۰۶۳۸ نفر افزایش یافت. این پیشرفت‌های کمّی باعث شد ایرانی که در سال ۵۵ در هیچ حوزه‌ای قطب علمی در دنیا نبود، در سال ۹۰، در ۱۴۲ حوزه (از جمله چرخه‌ی سوخت هسته‌ای، سلول‌های بنیادی، فناوری نانو، زیست‌فناوری و ...) قطب علمی در دنیا شد. همین رشد علمی، زمینه را فراهم کرد تا کشوری که پیش از انقلاب، صنایعش به‌کلی مونتاژ بودند، امروز صادرات غیرنفتی‌اش ۶۰ برابر شده است.
افق روشن آینده
با توجه به بهبود رفاه خانوارها، تقویت زیرساخت‌ها و تلاش روز‌افزون برای پیشرفت علمی کشور می‌توان گفت: افق اقتصادی آینده‌ی ایران اسلامی روشن است. روزی که نفت دنیا تمام شود، ملّت‌هایی پیروزند که اقتصاد خود را دانش‌بنیان و مبتنی بر توان داخلی، خوب ساخته‌اند و قوی کرده‌اند. اقتصاد‌های دیگر دنیا نابود شده و مردم این کشور‌ها با مشکلات جدی مواجه می‌شوند. آن روز شاید ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال دیگر باشد و این میزان، برای کشوری که تاریخی چند هزارساله دارد، دقایق و ثانیه‌هایی بیش نیست. انقلاب اسلامی ریل اقتصاد کشور را عوض کرد و مسافران این قطار تاریخ، گر چه امروز نیز در درون واگن‌ها در کنار رفاه ایجادشده، برخی مشکلات را نیز تحمّل می‌کنند، امّا لذّت سفر را زمانی خواهد کشید که قطار به منزل نهایی خود برسد.
منبع: سایت رهنما
اشتراک گذاری:
ارسال نظرات